هر چند نظریه پردازان آمریکایی نظیر جوزف نای مبدع نظریه قدرت نرم بوده‌اند و برخی مقامات رسمی نظیر هیلاری کلینتون نیز برای تشریح قدرت هوشمند دست به قلم برده‌اند، اما این بدان مفهوم نیست که آمریکا استاد استفاده از قدرت نرم و هوشمند است، چرا که با مروری بر سیاست‌ها و رویکردهای اردوغان در سال‌های اخیر به جرأت می‌توان او را استاد استفاده از فرمولی دانست که برایند آن از معادله‌های زیر به دست می‌آید.
قدرت سخت + قدرت نرم = قدرت هوشمند
دیپلماسی رسمی + دیپلماسی فرهنگی = قدرت چند وجهی اثرگذار
شاخص‌های استفاده اردوغان از این فرمول عبارتند از:
1-مخالفت قاطعانه با سیاست‌های رژیم صهیونیستی در جریان نشست مشترک با پرز رئیس رژیم صهیونیستی در کنفرانس داووس سوئیس
2-نقش مؤثر اردوغان در اعزام کاروان آزادی برای کمک به مردم غزه و اعلام آمادگی برای سفر به نوار غزه
3-حضور و نقش پررنگ در مدیریت آنچه در ماه‌های اخیر در لیبی در جریان است و میزبانی نشست‌هایی در این زمینه در استانبول ترکیه
4-تلاش برای عضویت ترکیه در شورای امنیت به‌عنوان عضو غیردائم
5-موضعگیری‌های پیاپی نسبت به تحولات سوریه
6-سفر به سومالی و اعلام کمک 150میلیون‌دلاری برای قحطی زدگان این کشور
اگر به این موارد نقش آفرینی ترکیه در موضوع هسته‌ای ایران در قالب آنچه بیانیه سه‌جانبه ایران، ترکیه و برزیل خوانده شد و همچنین حضور وی در مراسم عزاداری عاشورای حسینی سال گذشته در استانبول را بیفزاییم ملاحظه می‌شود که اردوغان علاوه بر حضور مقتدرانه در صحنه سیاست داخلی ترکیه نظیر آنچه در جریان مهار قدرت نظامیان این کشور در دنیا شاهد بودیم، در صحنه منطقه‌ای و بین‌المللی نیز به خوبی از خلاقیت‌های دیپلماسی رسمی، فرهنگی و رسانه‌ای سود می‌جوید که مجموع اینها سبب شده است تا چند فرضیه درباره رویکردهای وی مطرح شود:
نخست اینکه اردوغان به‌دنبال احیای اهداف و اندیشه‌های امپراتوری عثمانی است، دوم آنکه وی با چراغ سبز آمریکا و در سایه حمایت‌های کاخ سفید به‌دنبال تبدیل شدن به الگویی برای کشورهای اسلامی است، آن هم در شرایطی که به‌علت بیداری اسلامی بسیاری از کشورهای عربی به‌دنبال الگویی برای بازسازی قدرت هستند و نهایتاً اینکه نخست‌وزیر ترکیه مصداق هیچ‌یک از این فرضیات نیست بلکه سیاستمدار هوشمندی است که با درک درست معادله قدرت و استفاده از ظرفیت‌های متنوع آن می‌کوشد ترکیه را به قدرتی اثرگذار در معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی تبدیل کند.
با وجود این به‌نظر می‌رسد در این راه برخی ناخالصی‌ها نظیر استمرار روابط با اسرائیل و دوستی نزدیک با آمریکا به‌علت عضویت در ناتو چالش‌هایی هستند که از ژرف بخشی قدرت هوشمند ترکیه و مانورهای دیپلماتیک آنکارا در سطح جهان اسلام ممکن است کاسته یا سؤال‌هایی را مقابل آنها قرار دهد.
اما هر چه که هست حزب عدالت و توسعه که سکان هدایت آن را اردوغان در دست دارد در سال‌های اخیر توانسته برد دیپلماتیک ترکیه در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی را افزایش دهد؛ چراکه از همه سطوح دیپلماسی استفاده می‌کند.
* کارشناس مسائل منطقه
